W dzisiejszych czasach coraz częściej postrzega się duchowość jako rozłączną od religii. Pozwala to na kultywowanie wiary katolickiej, bez rozpatrywania jej w kontekście instytucji religijnej. W naszym ośrodku uznajemy duchowość w terapii uzależnień za bardzo ważną. Praktykujemy tutaj jogę, jako jedną z metod terapeutycznych. Jesteśmy jednak otwarci i szanujemy wiarę osób korzystających z terapii. W niniejszym artykule przedstawimy, jak duchowość i wiara stają się niezbędnymi elementami w terapii uzależnień.
Jak postrzegamy duchowość?
Uważamy, że człowiek jest jednością bio-psycho-społeczną. Z tego przekonania wyrasta szacunek do różnych płaszczyzn ludzkiego funkcjonowania. W naszym ośrodku przyjmujemy holistyczne podejście do istoty człowieczeństwa. Oznacza to, że jesteśmy świadomi wielostronnego związku, który wydarza się pomiędzy sferą fizjologiczną, emocjonalną, umysłową i duchową każdego człowieka. Wyrażenie się poprzez różnorodność potrzeb i dążeń, niektórych z tych sfer, nie świadczy jednak o ich odrębności. Staramy się, zatem dążyć do zrozumienia tych płaszczyzn, oraz zaspokojenia potrzeb, które się na nich pojawiają.
Duchowość można rozumieć jako potrzebę kontaktu z sacrum – świętością. U większości ludzi pojawia się pewne dążenie do wartości wyższych, ponadczasowych, próba zrozumienia swojej egzystencji i rozwoju funkcjonowania. Uznajemy, że ta potrzeba wyraża się u każdego, na różny sposób, ma jednak wspólne podłoże. Samo słowo duchowość pochodzi od łacińskiego czasownika spirare – oddychać. Wskazuje to, na wspólną część nas wszystkich, która wykracza poza religijną interpretację. Oddech jako duchowość jest też tym, co inspiruje nas na ranczu Salemi – uważamy, że każdy odnajduje prawdę wewnątrz własnego doświadczenia.
Rola duchowości w terapii uzależnień
Wiara, która jest elementem duchowości, może mieć ważny wpływ na rozwój poczucia sensu życia oraz hierarchii wartości w życiu człowieka. Są to elementy, które stanowią niezwykle ważne filary w budowaniu trzeźwego życia. Znani psychologowie tacy jak Jung oraz Frankl, twierdzili, że frustracja egzystencjalna i kryzysy duchowe mają udział w powstawaniu uzależnienia (za: Ciepielski, 2017). Wskazuje to na fakt, że o ile terapia uzależnień miałaby być skuteczna, to powinna obejmować również sfery sacrum i pozwalać jednostce na doświadczenie kontaktu z tym, co ponadosobiste i ponadczasowe.
Duchowość w terapii uzależnień może okazać się cenna na wielu płaszczyznach. Pomaga ona zrozumieć sens bólu i cierpienia, może kształtować obraz i miejsce człowieka w świecie. Reinterpretacja swojego życia przez pryzmat duchowości pozwala na usamodzielnienie i przyjęcie zadań, które wynikają z wypełnianej życiowo roli. Na płaszczyźnie socjalnej, sprzyja ona integracji ze społecznością, która wyznaje podobny światopogląd, oraz wspomaga proces przyjmowania na nowo norm postępowania.
Duchowość rozumiana może być jako odwoływanie się do tego, co nas przewyższa. Jest to wspieranie się na prawdzie lub autorytecie, które pozwala na odbudowanie wartości takich jak pokój, mądrość, miłość i sens życia. Odwoływanie się zatem w trakcie terapii do wartości duchowych – z poszanowaniem indywidualnych preferencji każdego z klientów jest, więc metodą, na pobudzenie głębokiego procesu terapeutycznego. Duchowość jako droga do osobistych wartości może być też ścieżką do trzeźwości.
Czy jest tu miejsce na moją wiarę?
Na Ranczu Salemi dbamy o potrzeby religijne naszych klientów. Wiara katolicka od dawna wspierała ludzi w naszym kręgu kulturowym, dlatego doceniamy tą drogę duchowego rozwoju. Szanujemy różne wyznania i staramy się zapewniać możliwość kultywowania osobistych praktyk duchowych. Wierzymy bowiem, że to właśnie na indywidualnym poziomie wydarza się kontakt pomiędzy indywiduum a sacrum. Praktykujemy jogę, jako metodę połączenia z własnym wnętrzem, używamy również medytacji jako metody uspokojenia umysłu. Duchowość jest bardzo ważnym elementem w proponowanej przez nas terapii uzależnień. Dbamy jednak o poszanowanie indywidualnych potrzeb każdego człowieka i dalecy jesteśmy od faworyzowania jednego światopoglądu.
Artur Majchrzak – Psycholog
Źródła: – Ciepielski A. (2017). Znaczenie duchowości w pracy z osobami uzależnionymi od alkoholu. W: Dziedzic J., Klimek J. (red.), Wspomóc uzależnionych od alkoholu. Refleksja psychologiczno-teologiczna. (s. 396 – 415), Kraków
– Photo by Carolyn V on Unsplash