Deser po obiedzie w kulturze wielu krajów stał się całkowicie standardowym elementem codziennego menu. Drobna, słodka przekąska w czasie przerwy w pracy to dla wielu z nas także codzienność. Niejedna z pań w czasie okresu jako standardową formę zniwelowania napięcia traktuje spożycie kilku kostek czekolady. Jak z każdą rzeczą w życiu – wszystko jest dla ludzi, w tym także słodycze. Nie ma nic złego w tym, że lubimy słodkie dania czy przekąski i sięgamy po nie z radością – pod warunkiem, że zachowanie to jest kontrolowane, świadome, pojawia się z umiarem i w granicach zdrowego odstępstwa od normy. Wielu z nas niestety jednak przekracza tę cienką granicę i boryka się z uzależnieniem od słodyczy. Jak je rozpoznać? Jak pokonać? Dowiecie się tego z niniejszego artykułu.
Uzależnienie od cukru – na czym polega? W czym przypomina uzależnienie od narkotyków?
Wszyscy zdajemy sobie sprawę z tego, że cukier nie ma pozytywnego wpływu na nasze zdrowie – wręcz przeciwnie, powoduje nie tylko otyłość, ale także wiele groźnych chorób. Do niedawna Światowa Organizacja Zdrowia zalecała, aby nie więcej niż 10% spożywanych dziennie kalorii pochodziło z cukru. Limit ten został jakiś czas temu zmniejszony o połowę – dziś uważa się, że przy . dziennym zapotrzebowaniu na poziomie 2000 kcal można zjeść maksymalnie 5 łyżeczek cukru. Tymczasem według danych GUS z 2012 roku w Polsce zjadamy dziennie aż 11 łyżeczek cukru (w różnej postaci oczywiście, w pożywieniu).
Jak to się dzieje, że cukier może powodować uzależnienie? Uzależnienie od cukru funkcjonuje niemal tak samo, jak każdy nałóg – kierują nim dokładnie te same mechanizmy. Słodycze aktywują w mózgu dopaminę, czyli tzw. hormon szczęścia – tak samo, jak robią to narkotyki. U osób spożywających bardzo duże ilości cukru stwierdza się zintensyfikowaną pracę części mózgu nazywanej jądrem półleżącym – dokładnie tak samo, jak u osób biorących narkotyki. Niektóre osoby przestające nagle jeść cukier mogą odczuwać takie same objawy, jak w przypadku odstawienia narkotyków właśnie – apatię, niepokój czy drażliwość. Podobieństw jest naprawdę wiele.
Jak rozpoznać uzależnienie od jedzenia słodyczy?
Rozpoznanie niewinnego przyzwyczajenia od nałogu bywa trudne – pisaliśmy o tym w artykule “Uzależnienie a przyzwyczajenie – gdzie jest granica? Jak je rozróżnić?”. Warto zajrzeć do tego tekstu, który z pewnością pomoże nam uświadomić sobie, czy mamy do czynienia z nałogiem, czy jedynie z pewną rutyną. Jeśli sami nie potrafimy odpowiedzieć sobie na to pytanie, tego typu wskazówki z pewnością pomogą nam zrozumieć własne (lub kogoś bliskiego) zachowanie i problemy.
W przypadku słodyczy jest to dość trudne zagadnienie, gdyż słodycze i cukier ogólnie nie są powszechnie uznawaną substancją odurzającą czy uzależniającą. Nie kojarzymy ich z niczym toksycznym, niebezpiecznym czy powodującym nałogi. Jak się okazuje – błędnie. Chociaż cukier znajduje się na kuchennej półce każdego z nas, a także jest jednym z najpopularniejszych składników różnego typu żywności (nie tylko tej “deserowej”), to jednak może dla wielu być poważnym źródłem problemów.
Najczęstsze objawy uzależnienia od słodyczy:
-
- gdy często odczuwasz niezwykle silne pragnienie i potrzebę, a właściwie nawet przymus spożycia czegoś słodkiego
- gdy nie możesz sobie wyobrazić dnia bez słodyczy i od spożycia ich uzależniasz swoje samopoczucie
- gdy nie możesz doczekać się słodkiej przekąski i czekasz stale na chwilę, kiedy po nią sięgniesz,a także często o tym myślisz
- gdy nie możesz jej zdobyć, przytłacza Cię to, zasmuca i sprawia, że masz poczucie rozdrażnienia, zagubienia, spadku koncentracji
- nie masz kontroli nad spożywaniem słodyczy, masz poczucie, że jesz ich za dużo, ale nie możesz tego zaprzestać
- czujesz, że sięgasz po słodycze, by zagłuszyć jakieś emocje, zwłaszcza te nieprzyjemne
- to pierwsze, po co sięgasz, gdy napotykasz na jakikolwiek problem
- zaniedbujesz dotychczasowe inne przyjemności i zainteresowania, ze względu na słodycze – np. wolisz zostać w domu, obejrzeć film, a przy nim zjeść sporą ilość słodkich przekąsek, niż zrobić coś, co wcześniej sprawiało Ci radość
- układasz swoje plany tak, by znalazło się w nich miejsce np. na zjedzenie słodyczy, wyjście do cukierni czy kawiarni, często dopasowujesz swój rozkład dnia właśnie pod tę przyjemność
- nagradzasz się często słodyczami za wszelkie rzeczy, które dobrze Ci wyszły
- kiedy zabraknie ich pod ręką, w twoim domu, czujesz rozdrażnienie
- czujesz się spokojniejszy/a, kiedy masz pod ręką coś słodkiego “na wszelki wypadek”.
Przykładów objawów tego uzależnienia jest naprawdę sporo – te wymienione powyżej to tylko niektóre z nich. Jeśli większość tych mechanizmów występuje także w Twoim życiu, jest to sygnał do tego, by przemyśleć swoją sytuację. Uzależnienie od jedzenia, w tym także od słodyczy, jest trudne do uświadomienia sobie z wielu względów – przede wszystkim dlatego, że nie mówi się o nim zbyt wiele. Wielu z nas lekceważy swoje niezdrowe przyzwyczajenia i schematy zachowań, tłumacząc je w prosty sposób – że zwyczajnie lubimy słodkości. Jeśli jednak czujesz, że zmagasz się z problemem uzależnienia i że granica między przyzwyczajeniem, a nałogiem, mogła być w Twoim przypadku już przekroczona, warto skontaktować się ze specjalistą. Rozmowa z psychologiem lub terapeutą z pewnością pomoże Ci zrozumieć sytuację, w jakiej się znajdujesz, a także wyznaczyć potencjalne możliwości rozwiązania tego problemu.
Jak pokonać uzależnienie od słodyczy?
Jeśli masz wrażenie, że uzależnienie od jedzenia może Cię dotyczyć i przyjmujesz taką ewentualność, że wpadłeś/aś w nałóg, to jest to już pewien sukces. Sama świadomość problemu i próby zrozumienia samego siebie to pierwszy krok ku rozwiązaniu tego problemu. Na początek samodzielnie zastanów się, jaką rolę odgrywa w Twoim życiu jedzenie, jakie trudności związane z nim Cię dotykają, jakie są konsekwencję Twojego postępowania. Uzależnienie od cukru, to – jak większość uzależnień – problem tkwiący zarówno w głowie, jak i ciele. Nie tylko Twój umysł owładnięty jest tym nałogiem, ale także ciało właśnie. Jeśli zdasz sobie sprawę z tego, że problem jest bardzo poważny, należy szukać pomocy pod okiem specjalistów. To najskuteczniejszy sposób na wyjście z uzależnienia i powrót do normalnego, lepszego życia, pozbawionego nałogów. Możliwości są następujące:
-
- KROK 1: Spróbuj samodzielnie zminimalizować stopniowo ilość spożywanych słodkości. Postaraj się zamienić je na zdrowsze odpowiedniki. Zastanów się nad swoimi motywacjami – dlaczego po nie sięgasz? Co sprawia, że są dla Ciebie tak ważnym elementem życia? Co powoduje, że czujesz silną potrzebę jedzenia słodyczy? Ustal samodzielnie plan zmniejszenia ich ilości, a także postaraj się poświęcić czas samemu sobie. Czas, w którym będziesz mógł wniknąć wgłąb siebie i zastanowić się, co warto zmienić w swoim życiu, aby nie było ono uzależnione od słodyczy. Dołącz do wyzwań ”bez słodyczy”, które są często na Facebooku – być może wsparcie innych osób pomoże Ci w realizacji swojego celu? Być może już na tym etapie samodzielnie będziesz w stanie rozwiązać swój problem?
- KROK 2: Jeżeli problem Cię przerasta, a skala uzależnienia jest naprawdę duża, być może nie będziesz w stanie samodzielnie sobie z nim poradzić. Skontaktuj się z pobliskim ośrodkiem leczenia uzależnień – sprawdź formy terapii oraz możliwości, jakie oferuje. Mowa tu zarówno o placówkach na NFZ, jak i tych prywatnych. Najczęściej proponowane terapie to indywidualne spotkania z terapeutą lub terapia grupowa, w tym także grupy wsparcia.
- KROK 3: Alternatywną opcją terapii jest pobyt w Ośrodku Leczenia Uzależnień – placówki te znajdują się zarówno w Polsce, jak i za granicą. Ranczo Salemi to wyjątkowy Ośrodek Terapii Uzależnień dla Polaków za granicą, który oferuje kompleksowy program dwutygodniowej terapii. W czasie pobytu w ośrodku goście uczestniczą w terapii indywidualnej i grupowej, terapii z udziałem zwierząt, zajęć z jogi, medytacji i ćwiczeń oddechowych, akupunktury i gorących źródeł. W czasie wolnym organizowane są wycieczki, które również mają terapeutyczny wpływ na uczestników terapii. Tak skonstruowany program terapii sprawia, że dwutygodniowy pobyt w ośrodku wystarczy, by terapia była naprawdę skuteczna. W czasie pobytu w placówce goście wyposażani są w narzędzia, które pozwolą kontynuować im drogę ku życiu pozbawionego nałogów, po wyjściu z ośrodka.
Jeśli zastanawiasz się zatem, jak pokonać uzależnienie od słodyczy – jak widzisz – możliwości są różne. Wszystko zależy od Twoich indywidualnych potrzeb i ewentualnych możliwości finansowych. Pobyt w Ranczo Salemi z pewnością docenią osoby, którym zależy na dyskrecji, intymności i przyjemnej terapii połączonej z relaksem. Mimo, iż pobyt w ośrodku nieco przypomina wakacje, to należy podkreślić, że wypełniony jest ciężką, acz efektywną pracą. Jeśli czujesz, że jest to rozwiązanie dla Ciebie, skontaktuj się z nami – odpowiemy na wszelkie Twoje pytania.